مبانی نظری و پیشینه تحقیق فراشناخت

مبانی نظری و پیشینه تحقیق فراشناخت

بخشی از متن:

مبانی نظری و پیشینه تحقیق فراشناخت

تعداد صفحات : 41

فرمت : word (قابل ویرایش)

کاملترین و به روزترین در سطح اینترنت

دارای پیشینه داخلی و خارجی جدید (1388-1397)

دارای منابع فارسی و انگلیسی جدید

فاقد غلط املایی و نگارشی.

رفرنس دهی و پاورقی استاندارد.

بخشی از متن فایل :

فراشناخت
مفهومفراشناخت نخستین بار توسط فلاول مطرح شد. وی فراشناخت را هر گونه دانش یا کنششناختی تعریف می کند که موضوع آن شناخت یا تنظیم شناخت است. فراشناخت با شناختتفاوت دارد. فراشناخت به دانش فرد درباره کلیه ی فرایندهای شناختی یادشده و نیزنحوه به کارگیری آنها جهت تحقق اهداف یادگیری اطلاق می شود (فلاول (1976) به نقلاز صادقی و محتشمی، 1389). در فراشناخت تأکید عمده بر آگاهی موجود انسانی از نظامشناختی خود است. افراد دارای قدرت بالای فراشناختی در فهم و روابط بین واقعیات مسئلهدقّت می کنند، راه حل انتخابی خود را بررسی می نمایند، مسائل پیچیده را در قالبمراحل جزئی تری تحلیل می نمایند و با سؤال کردن از خود، جریان تفکرشان را کنترل میکنند (پانائورا ^[1](2003)،نقل از صادقی و محتشمی، 1389).
اصطلاحفراشناخت به دانش ما درباره ی فرایندهای شناختی خودمان و چگونگی استفاده بهینه ازآنها برای رسیدن به هدف های یادگیری گفته می شود (بایلر^[2]و اسنومن^[3]،1993). به سخن دیگر فراشناخت دانش یا آگاهی فرد از نظام شناختی خود او یا دانشدرباره دانستن است. دانش فراشناختی ما را یاری می دهد تا، به هنگام یادگیری ودانستن امور، پیشرفت خود را در نظر بگیریم. همچنین این دانش به ما کمک می کند تانتایج تلاش هایمان را ارزیابی کنیم و میزان تسلط خود را بر مطالبی که خوانده ایمبسنجیم. نخستین بار هارلو^[4](1949) مفهوم یادگرفتن یادگیری را در یک رشته آزمایش که با میمون ها انجام دادمطرح ساخت. در ای آزمایش میمون ها وادار می شدند تا مسائلی را که به آنها داده میشد حل کنند. یافته جالب هارلو این بود که میمون ها هر چه مسائل بیشتری را حل میکردند در حل مسائل تواناتر می شدند.یعنی میمون ها یاد گرفتند که چگونه یاد بگیرند.روانشناسان پیرو رویکرد خبر پردازی در دهه اخیر، به جای مفهوم یاد گرفتن یادگیریهارلو، از اصطلاح فراشناخت استفاده کرده اند. هم یاد گرفتن یادگیری و هم فراشناختبه این واقعیت اشاره می کنند، که بر اثر پیشرفت یادگیری یادگیرندگان نه تنها دانششناختی کسب می کنند بلکه بر چگونگی شناخت خود نیز آگاه می شوند یعنی به دانشفراشناختی نیز دست می یابند.
پیتر^[5]و دی گروت^[6](1990) فراشناخت را اولین مؤلفه مهم در یادگیری خود گردان دانسته اند و آن را شاملراهبردهای برنامه ریزی^[7]،بازبینی^[8]و اصلاح شناخت^[9]یا راهبردهای شناختی معرفی کرده اند. فلاول (1976) فراشناخت را به عنوان آگاهی ازشناخت و فرایندهای شناختی و کنترل، تنظیم و بازبینی فعالانه شناخت تعریف کرد.متکالفه^[10]و شیمامورا^[11](2008) فراشناخت را وسیله دستکاری و نظم بخشی فرایندهای شناختی می دانند( نقل ازصفری و محمد جانی، 1390). براون (1985) فراشناخت را به دو صورت آگاهی فرد ازفعالیت ها یا فرایندهای شناختی خود و روش های به کار رونده برای تنظیم فرایندهایشناختی بیان می کند. رابطه مفهوم فراشناخت به عنوان مفهومی متداول در تعلیم وتربیت با فرایند یادگیری انکارناپذیر است. محققان و متخصصان تعلیم و تربیت به طورگسترده به نوع و سطح دانش مورد نیاز فراگیران علاقه مند هستند و این مستم تأکیدنظام های آموزشی بر آموزش فراشناختی و یادگیری "چگونه یاد گرفتن" است تافراگیران بتوانند در برخورد با مسائل گوناگون به طور مستقل بیاندیشند. فراشناخت بهاستعداد درک و کنترل مطلب مورد یادگیری گفته می شود و نقش بسیار مهمی در بهبود وگسترش عملکردهای شناختی دارد و می تواند مهارت های یادگیری فراگیران را توسعهبخشد. فراشناخت نقش اساسی در یادگیری موفقیت آمیز ایفا می کند و هر چه توانایی هایشناختی فراگیر بالاتر باشد، فرایند یادگیری موفقیت آمیز تر خواهد بود. به عبارتیفراگیر باید در یادگیری خود نقش فعال ایفا کند و یاد بگیرد که یادگیری خود راارزیابی کند و اگر راهبردهای یادگیری اش موفق نبود، از راهبردهای جدید استفادهکند(نقل از صادقی و محتشمی، 1389).
اندرسون^[12]( 1995 ) با بررسی پژوهش های انجام شده در باب یادگیری و آموزش فراشناختی 14 اصلرا در یك آموزش موفق ذكر می كند كه عبارتند از :
1.     اصل فرایند (تاكید برفرایند ها نه بر نتایج )
2.     اصل تعمق آگاهی ازراهبردهای یادگیری و مهارت های خود تنظیمی
3.     اصل هیجانی: تعامل بینشناخت، فراشناخت و اجزای هیجانی
4.     اصل عمل كردی: هوشیاریبه عمل كرد دانش و مهارتهای خود تنظیمی
5.     اصل انتقال: انتقال وتعمیم مطالب
6.     اصل زمینه ای: كاربردراهبردهای یادگیری و مهارت خود تنظیمی در زمینه ها و زمان های مناسب
7.     اصل خود تشخیصی: خودتنظیمی یادگیری و تشخیص توان خود
8.     اصل فعالیت: ایجاد تعادلمطلوب بین كمیّت و كیفیت
9.     اصل چهارچوب بندی: تفویضمسئولیت های یادگیری به دانش آموزان
10. اصل نظارت: ارتباط باناظران خارجی برای نظارت بر فعالیت دانش آموزان
11. اصل مشاركت
12. اصل هدف: تاكید برفرایندهای شناختی عمیق تر
13. اصل بیش مفهومی: مفاهیمجدید براساس دانسته های قبلی فرا گرفته می شوند.
14. اصل مفهوم یادگیری:یادگیری بایستی بر اساس مفاهیم فعلی دانش آموزان طراحی شود.
معلمانباید مهارت های برنامه ریزی، بازنگری، ارزشیابی و تجدید نظر را مورد توجه قراردهند و بر اساس الگوی موجود مسئولیت ها را به دانش آموزا ن تفویض كنند و پس از جمعآوری اطلاعات، درگیر برنامه ریزی و ساخت مدل فراشناختی شوند و مدام پیشرفت خود راارزشیابی و راهبردهای لازم برای رسیدن به هدف را انتخاب كنند. این همان مفهومفراشناخت در مدرسه است (نقل از عبدوس،1380).
پژوهشهای مربوط به فراشناخت نشان می دهد که "برنامه ی مطالعه" – راهبردهای یادگیری و نظارت بر مؤثر بودن راهبردهایمورد استفاده تأثیری مهم بر فرایند یادگیری فراگیران دارد و مشکلات فراگیران دریادگیری را ناشی از ضعف مهارت های فراشناختی آنها می داند (ونگ^[13]،1985 و باکر^[14]،1982). با توجه به اهمیت مهارت های فراشناختی در یادگیری فراگیران، برخی از صاحبنظران برنامه درسی (بروان، 1998) سعی کرده اند تا برنامه هایی را طراحی کنند کهمهارت های آموزشی نظیر پیش بینی، کنترل، خلاصه کردن و نظارت بر یادگیری را بهفراگیران آموزش دهند تا در ارتقای آگاهی فراشناختی آنها مؤثر باشد. همچنین باکر(1982) مهارت های فراشناختی را به اندازه ی مهارت های شناختی با اهمیت می داند،چون باعث بهبود عملکرد فراگیران در تکلیف شان می شود. سراو^[15](1998)راه های تقویت تفکر را در ارائه ی الگوهای تفکر فراشناختی یا کنترل و تنظیمافکار به وسیله معلم می داند. دو رویکرد که برای تقویت راهبردهای فراشناختی مهمتلقی می شود، راهبردهای پرورش و ایجاد محیط اجتماعی حمایت کننده و نوع محتوا کهیکی دانش درباره ی حوزه ای خاص و دیگری دانش درباره ی خود، به عنوان یادگیرنده میباشد (واتکینز^[16]،2005).
 
2-21. مهارت فراشناخت
برخی از مهارت هایفراشناختی عبارتند از:
1.     تجزیه و تحلیلمراحل  دستیابی به نتیجه ی مورد نظر
2.     نقد محتوا و متن درس
3.     استدلال بر انتخاب هایگوناگون
4.     استدلال و عمل کردن براساس معیارهای صحیح
5.     برقراری ارتباط میانرویدادها، واقعیت ها، مفاهیم و اصول مطرح شده در درس ها
6.     گفتگو درباره ی ماهیتدانش یا مهارت مورد یادگیری
7.     عرضه ی چشم اندازهایمتعدد و متفاوت برای حل مسائل
8.     نقد و بررسی راه حل هایمورد استفاده برای حل مسائل (سلیمانپور، 1388).
2-22. ضرورت آموزش مهارت فراشناخت
هدف اساسی آموزش فراشناختی، خودکنترلی^[17]و خودآموزی^[]است تا فراگیران یادگیرندگان مستقلی شوند که بتوانند فرآیندهای شناختی و یادگیریشان را در جهت اهداف تعیین شده خود، هدایت، نظارت واصلاح کنند(فلاول، 1988). بسیاراز مشکلات یادگیری و انتقال یادگیری ناشی از فقدان مهارت ها و راهبردهای فراشناختیاست. مهارت ها و راهبردهای یاد شده به فرد امکان انتخاب، کنترل، نظارت، مدیریت ودر نتیجه بهبود فرآیندهای شناختی را می دهد. بنابراین لازم است فراگیران در زمینهمهارت هایی از قبیل نظام دهی، نظارت بر خود، برنامه ریزی و تعیین هدف، آموزش لازمرا ببینند تا بر راهبردهای شناختی تصمیم یافته مسلط شوند و پایه یادگیری های جدیدایجاد شود. در غیر این صورت حل تکالیف جدید که قبلا با آن مواجه نشده اند، برایشانمشکل است. آموزش چنین راهبردهایی یعنی آموزش فراشناختی از آموزش شناختی متمایز است(پالینسکار^[19]و براون، (1984) نقل از مصر آبادی،1380). آموزش شناختی مستم آموزش راهبردهایویژه تکالیف است، در صورتی که آموزش فراشناختی بر آموزش فنون نظارت، ارزیابی ونحوه استفاده از راهبردهای شناختی تاکید دارد (لاپر^[20]،1982). برای شناخت این دو نوع آموزش به تفاوت آموزش فعّال و انفعالی اشاره می شود.آموزش انفعالی به عنوان رویکردی در آموزش مهارتهای شناختی مطرح می شود که رویمحتوا انجام می گیرد. با این آموزش فراگیران از اهمیت و کارآمدی راهبردهای مورداستفاده خود اطلاعی ندارند و بر کارکرد آنها نظارت نمی کند. به عنوان مثال بهفراگیر آموزش داده می شود که حاشیه نویسی و یا خط کشی زیر مطالب را انجام دهد،بدون اینکه این کار را به او بگویند (پالینسکار و بروان، 1984).

مبانی نظری و پیشینه تحقیق فراشناخت

پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.